Eκπαιδευτικoί

Η σχολική εκπαίδευση είναι μια προέκταση του ρόλου της οικογένειας και της κοινότητας αντισταθμίζοντας πολλές φορές κάποιες ανεπάρκειές τους. Οι παιδαγωγοί, παράλληλα με την προαγωγή της γνώσης, λειτουργούν ως μεσολαβητές ανάμεσα στον κόσμο των παιδιών και των ενηλίκων και ως πρότυπα ταύτισης για την κοινωνικοποίηση των παιδιών. Σπουδαίο ρόλο σ’ αυτό παίζει ο βαθμός ευαισθητοποίησης του παιδαγωγού και η ικανότητά του να διδάσκει, με σεβασμό για το παιδί σαν μια ξεχωριστή προσωπικότητα. Παράλληλα η καλύτερη κατανόηση των προσωπικών βιωμάτων του και της επίδρασής τους στα δυναμικά των σχέσεων με τους μαθητές, στηρίζει το λειτούργημά του. Στόχος όλων μας είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά να ζήσουν σαν ολοκληρωμένες προσωπικότητες, που παράλληλα με την γνώση, θ’ αποκτήσουν μια θετική προσδοκία για το μέλλον, αναγνωρίζοντας συγχρόνως ότι συμμετέχουν και αυτά στην δημιουργία του. Ενισχύεται επίσης το αίσθημα του “ανήκειν” στην ομάδα των συν-ομηλίκων και η ικανότητα να δέχονται και να τηρούν τα όρια και τους κανόνες.

Σταθερός άξονας των παρεμβάσεων μας εκτός από την οικογένεια, είναι το σχολείο. Οι δύο αυτοί θεσμοί ορίζουν ουσιαστικά τρεις πληθυσμούς. Το παιδαγωγικό προσωπικό (νηπιαγωγούς, δασκάλους και καθηγητές), τους γονείς και τα παιδιά.
Τελικός στόχος μας είναι μια σφαιρική παρέμβαση που να εμπεριέχει και τους τρεις πληθυσμούς ενός σχολείου.

1. Νηπιαγωγοί

Οι παρεμβάσεις μας με τους νηπιαγωγούς διαπνέονται από τη φιλοσοφία μας, της σπουδαιότητας που έχει η πρόληψη της εξαρτητικής συμπεριφοράς από την πρώιμη παιδική ηλικία. Έτσι, στρέφονται στη πρωτοβάθμια εκπαίδευση με την ψυχο-εκπαίδευση των παιδαγωγών των νηπιαγωγείων και των παιδικών σταθμών των Δήμων Αγ. Παρασκευής και Χολαργού.

Οι εμπειρίες και η ποιότητα της σχέσης μας με τους κοντινούς μας ανθρώπους, τους άλλους που μας φροντίζουν, επηρεάζει βαθιά τη σχέση με τον εαυτό μας, την αισιοδοξία και την ικανότητα να σχετιζόμαστε και να χειριζόμαστε δύσκολες καταστάσεις αργότερα, στην ενήλικη ζωή μας. Η σχέση με έναν ενήλικα ο οποίος είναι τρυφερός και δυνατός, που μπορεί να εμπεριέξει τα θετικά και αρνητικά συναισθηματικά βιώματα του παιδιού, δηλαδή να αντέχει τους φόβους, την επιθετικότητα και τη θλίψη, αλλά και να βιώνει τη χαρά του αποτελούν τα βασικά εφόδια για την ανάπτυξη του παιδιού. Οι νηπιαγωγοί παίζουν ουσιαστικό ρόλο στη συναισθηματική ζωή των παιδιών. Είναι απαραίτητη η ευαισθητοποίησή τους στην πρόληψη των ψυχικών δυσκολιών και βελτίωση της ικανότητας να αναγνωρίζουν τις ανάγκες των παιδιών.

• Ψυχοεκπαιδευτικά βιωματικά σεμινάρια
• Ομάδα εποπτείας

 
2. Δάσκαλοι

Ψυχοεκπαιδευτικά βιωματικά σεμινάρια

• Ομάδα εποπτείας σε δασκάλους που έχουν εκπαιδευτεί από εμάς σε υλικά Αγωγής Υγείας (όπως «Δεξιότητες για παιδιά του Δημοτικού») και συζήτηση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν μέσα στην ομάδα-τάξη.

• Βραχείες παρεμβάσεις στο Σύλλογο Διδασκόντων κατόπιν αιτήματος τους, για θέματα που τους απασχολούν

 
3. Καθηγητές

Είναι σημαντική η ευαισθητοποίηση του παιδαγωγού στα αναπτυξιακά ζητήματα της εφηβείας και η ενίσχυση της ικανότητάς του να σχετίζεται με σεβασμό προς τον έφηβο ως ξεχωριστή προσωπικότητα και διευκολύνοντας το πέρασμά του στην ενήλικη κατάσταση. Σημαντικό ρόλο παίζει η προσωπική ανάπτυξη του παιδαγωγού, που επηρεάζει την ικανότητα στη σχέση με το παιδί μέσα στην τάξη και το ύφος της διδασκαλίας. Μπορεί ακόμα να συμβάλει στη βελτίωση της επικοινωνίας και την επικράτηση ενός κλίματος δημιουργικότητας και συμμετοχής. Μ’ αυτό τον τρόπο, το σχολείο δρα προληπτικά και ως προστατευτικός παράγοντας, προάγοντας με ξεκάθαρο και συστηματοποιημένο τρόπο την ψυχική ανάπτυξη.

Εξάλλου η εφηβεία είναι η κρίσιμη ηλικία επαναδιαπραγμάτευσης των πρωταρχικών συγκρούσεων και επομένως, μία δεύτερη ευκαιρία επίλυσής τους. Οι προληπτικές παρεμβάσεις είναι σημαντικές γιατί η προσπάθεια ανεξαρτητοποίησης του εφήβου από την οικογένεια, η διαδικασία αναζήτησης ταυτότητας και η διαμόρφωση της ικανότητας σε μία κοινωνία σε κρίση, μπορεί να οδηγήσουν τον έφηβο σε αναζήτηση «ψευδών» λύσεων, στην υιοθέτηση επικίνδυνων συμπεριφορών ή σε ψυχικό αδιέξοδο.

Στόχος όλων μας είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά να ζήσουν σαν ολοκληρωμένες προσωπικότητες, που παράλληλα με τη γνώση θα αποκτήσουν μια θετική προσδοκία για το μέλλον, αναγνωρίζοντας συγχρόνως ότι συμμετέχουν και αυτά στη δημιουργία του.Είναι σημαντικό το σχολείο να ενισχύει το αίσθημα ασφάλειας των παιδιών και του «ανήκειν» σε μια ομάδα, των συνομηλίκων, μέσα στην οποία μαθαίνουν να δέχονται και να τηρούν τα όρια και το δημοκρατικό κανόνα.

Ψυχοεκπαιδευτικά βιωματικά σεμινάρια που αφορούν
 - Είτε στην καλύτερη κατανόηση των προσωπικών μας βιωμάτων μέσα από την οικογένεια προέλευσης και την ενδεχόμενη επανάληψή τους στις καθημερινές προσωπικές και επαγγελματικές μας σχέσεις στο σχολικό περιβάλλον και ευαισθητοποίηση στα δυναμικά της εφηβεία.
 - Είτε σε θεματολογία όπως «σχολικός εκφοβισμός», εξαρτήσεις, διαχείριση τάξης, εκπαίδευση σε υλικά Αγωγής Υγείας «Στηρίζομαι στα πόδια μου»

Ομάδα εποπτείας
σε καθηγητές που έχουν συμμετάσχει στα σεμινάρια μας
και που αφορά στη συζήτηση των δυσκολιών που
αντιμετωπίζουν μέσα στην ομάδα-τάξη.

Βραχείες παρεμβάσεις
Συχνά επιλέγουμε σε συνεργασία με το Σύλλογο Διδασκόντων της κάθε σχολικής μονάδας πραγματοποιούμε ευέλικτα σχήματα συνεργασίας σε άμεσο χρόνο.
Πραγματοποιούμε 1-3 συναντήσεις επί τόπου στη σχολική μονάδα με το σύνολο των εκπαιδευτικών προκειμένου να κατανοήσουμε και να διαχειριστούμε μαζί πρακτικά επίκαιρα ή επείγοντα ζητήματα που προκύπτουν με συγκεκριμένες συμπεριφορές, μαθητές, τμήματα.

Γονείς παιδιών προσχολικής και σχολικής ηλικίας

Βιωματικές ομάδες γονέων παιδιών προσχολικής και σχολικής ηλικίας

Όπως εκτενέστερα αναφέρεται στη φιλοσοφία μας, η πρόληψη της ψυχικής υγείας είναι πιο αποτελεσματική όταν ξεκινάει από τα πρώτα χρόνια ζωής, όταν μέσα από τις πρωταρχικές σχέσεις αλληλεπίδρασης στην οικογένεια δομείται η προσωπικότητα του παιδιού και ενδεχομένως η πρωτογενής εξαρτημένη προσωπικότητα.

Συνοπτικά, τα θέματα που έρχονται συστηματικά από τους γονείς είναι οι δυσκολίες οριοθέτησης, τα προβλήματα αποχωρισμού και επιθετικότητας, έλλειψης αυτό-εκτίμησης, πένθος, δυσκολίες προσαρμογής στους κανόνες για τον ύπνο, το διάβασμα κ.α.

Συνιστά ένα κομβικό σημείο η (προ-)νηπιακή ηλικία τόσο για το παιδί όσο και για τους γονείς. Αρχίζουν οι συστηματικές ‘απουσίες’ του παιδιού από το σπίτι και η εισαγωγή στο νέο χώρο του Παιδικού Σταθμού ή του Νηπιαγωγείου. Ταυτόχρονα σε ότι αφορά του γονείς, αυτοί πρέπει να διαχειριστούν αφ’ ενός τον ίδιο αποχωρισμό αφ’ ετέρου την δυνατότητα που τους δίνεται πιθανά να βρουν περισσότερο χρόνο για του ίδιους και ίσως να αναθερμάνουν τη μεταξύ τους σχέση.

Ένα άλλο βασικό θέμα που απασχολεί τους γονείς είναι η ένταξή του παιδιού στο σχολείο, ένα θεσμό που απαιτεί απ’ όλα τα παιδιά να προσαρμοστούν στα δικά του μέτρα. Εξίσου σημαντική είναι η ένταξη στην ομάδα των συνομηλίκων.

Τελικά στις ομάδες αυτές ανακύπτουν και θέματα συζυγικών σχέσεων στο βαθμό μάλιστα που αυτές καθορίζουν το συναισθηματικό κλίμα όλης της οικογένειας.

Γονείς παιδιών εφηβικής ηλικίας

Βιωματικές ομάδες γονέων εφήβων

Οι γονείς παιδιών αυτής της ηλικίας εμφανίζονται ανήσυχοι περισσότερο για θέματα σχέσεων των παιδιών τους, θέματα ουσιών και εξαρτήσεων, σεξουαλικότητας και ακαδημαϊκής και επαγγελματικής εξέλιξης.

Οι δυσκολίες των παιδιών αυτής της ηλικίας είναι πιο περίπλοκες από εκείνες των προηγούμενων ηλικιών. Συχνά εξάλλου τα παιδιά πιο ανθεκτικά σε γονεϊκές επιρροές. Αυτό προφανώς αφήνει και τους γονείς με ένα αίσθημα ότι συμβαίνουν πράγματα εκτός του δικού τους ελέγχου.

Από την άλλη πλευρά, όπως πάντα βέβαια, η δυσκολία του παιδιού είναι σύμπτωμα της οικογένειάς του. Τώρα όμως και τα συζυγικά δυναμικά ίσως αποδεικνύονται πιο παγιωμένα. Η οικογένεια ζει μια ήδη βιωμένη ιστορία. Αυτή των πρώτων χρόνων της ζωής. Ότι ξεχάστηκε χωρίς να κατανοηθεί απ’ το παρελθόν μας δεν μάς ξεχνά και επανέρχεται σαν πεπρωμένο, αναζητώντας μια λύση από την επόμενη γενιά.

Βοηθώντας τους γονείς στις σχέσεις με τα παιδιά τους ουσιαστικά τους βοηθούμε να κατανοήσουν τη δική τους ιστορία, τους στηρίζουμε στο ν’ αποκτήσουν πρωταρχικά μια καλύτερη επικοινωνία με τον εαυτό τους και τον σύντροφό τους, το οποίο αποτελεί την καλύτερη εγγύηση για μια καλή γονεϊκότητα.

Φαίνεται ότι αυτές οι γενιές ταλαντεύονται αναποτελεσματικά μεταξύ ανεκτικότητας και ελευθεριότητας και υπερβολικής παραδοσιακής ελεγκτικότητας. Αβέβαιοι για το ρόλο τους, συχνά, αποφεύγουν τις αναγκαίες συγκρούσεις, που θα επιτρέψουν στον έφηβο την ομαλή διαφοροποίησή του και εξατομίκευσή του. Άλλοτε πάλι προσφεύγουν στην επιβολή για να περισώσουν ότι νομίζουν ότι μπορούν.

Ο έφηβος βιώνει συχνά αυτά τα αντιφατικά μηνύματα και τελικά αποστασιοποιείται ακόμη περισσότερο από τους γονείς, ανθρώπους των οποίων τη συμπεριφορά δεν μπορεί να ερμηνεύσει εύκολα, και με τους οποίους δεν μπορεί να νιώσει ασφαλής και κατανοητός.

Σε πολλές περιπτώσεις δυσλειτουργίας της οικογένειας, η αδιαπραγμάτευτη διαπροσωπική σύγκρουση ωθεί τον έφηβο στην αναζήτηση μια ς ψευδοεξατομίκευσης μέσω της εξάρτησης από διάφορες ψυχοδραστικές ουσίες ή την εξαρτητική απομόνωση στο διαδίκτυο

Η εφηβεία είναι ένα δύσκολο πέρασμα από την παιδική στην ενήλικη ζωή. Ο έφηβος παλεύει ανάμεσα στις εσωτερικές ενορμήσεις και στις εξωτερικές απαιτήσεις, για να καταφέρει να σταθεί στον κόσμο των ενηλίκων, με μία ξεκάθαρη αίσθηση ταυτότητας και ικανότητας. Τα ζητήματα που έχει να αντιμετωπίσει είναι σημαντικά και θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό, την περαιτέρω εξέλιξή του.

Κύριο μέλημα σε μια μεταβατική ηλικία όπως η εφηβεία είναι η σύγκρουση για την αναζήτηση της ταυτότητας και της ικανότητας, μέσα στην οποία ένας έφηβος πρέπει να είναι ικανός να αναμένει να γίνει αυτό που με επιμονή και υπομονή χτίζει για να είναι. Παράλληλα, εμείς οι γονείς και οι σημαντικοί ενήλικες για τη ζωή σου, όπως οι παιδαγωγοί, οφείλουμε να σε αγκαλιάζουμε με εμπιστοσύνη και μια ζεστή ματιά της αποδοχής - ευχής. Χρειάζεται επίσης να αξιοποιείς τον πλούτο της παιδείας (όχι μόνο συσσώρευση τεχνικών δεξιοτήτων) και της λογοτεχνίας, ως τον αμεσότερο μύστη σ’ αυτήν, που ανοίγουν καινούργιους δρόμους και σε προετοιμάζουν να αναγνωρίζεις τον εαυτό σου στους άλλους ανθρώπους.

Το άνοιγμα στην επίδραση και τη θετική αλλαγή παου φέρουν οι πραγματικοί φίλοι, μας δίνει την δυνατότητα να τους επηρεάζουμε κι εμείς δημιουργώντας μια πραγματική συλλογικότητα, αντί να τους αθροίζουμε σαν «φίλους» στο facebook, για να γεμίσουμε το ναρκισσισμό μας. Με τους φίλους μας καλλιεργούμε τις συναισθηματικές και κοινωνικές δεξιότητές μας, την συμπάθεια, το έλεος και την αλληλεγγύη για τους συνανθρώπους μας, ιδίως σε μια εποχή κρίσης όπου η επιθετικότητα μεγεθύνεται με τις δυσκολίες και μετατρέπεται σε ηθική της σύγκρουσης. Είναι το αντίθετο της ολικής ταύτισης με την τυφλή οργή ή την παθητική παραίτηση σε καταστάσεις που εκμηδενίζουν το άτομο φέρνοντας στην επιφάνεια πρωτόγονα ένστικτα για μια φοβική αντιμετώπιση της ζωής ή τη φαντασίωση μιας μαγικής λύσης, πάλι, από μια παντοδύναμη συμβολική χημική ή εικονική «μαμά».

Η εξάρτηση είναι ένα διαρκώς μεταλλασσόμενο σύμπτωμα της μεταμοντέρνας τεχνολογικής εποχής όπου, κατά τον Ρόλο Μέι (γνωστό υπαρξιακό ψυχοθεραπευτή και μέντορα του διάσημου θεραπευτή-συγγραφέα Ίρβιν Γιάλομ) «η τεχνολογία είναι η δυνατότητα να διευθετούμε τον κόσμο κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να μην γευόμαστε την εμπειρία του». Είναι η καταναγκαστική ικανοποίηση με υποκατάστατα σχέσεων σε έναν εικονικό κόσμο, ή η ανάγκη της άμεσης απόλαυσης, παρακάμπτοντας τον άλλον στην ένωση με μία ουσία, αντί για την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης σχέσης. Έτσι η ζωντανή συνάντηση με τους άλλους γίνεται όλο και πιο δύσκολη, ώστε να επιθυμεί κάποιος την επιστροφή στην ασφάλεια του εικονικού εικονικού αυξάνοντας διαρκώς την καθημερινή δόση εξάρτησής του από αυτό.
 

Η πρόληψη του εθισμού είτε από ουσίες είτε από την ηλεκτρονική διαμεσολάβηση με τον κόσμο, βασίζεται στην προαγωγή της ψυχοκοινωνικής υγείας στην οικογένεια και την κοινωνία, των οποίων η εξάρτηση είναι σύμπτωμα. Μόνο μέσα σε πραγματικές σχέσεις με αποδοχή, κατανόηση και βαθιές συναισθηματικές ή (επιτρέψτε μας την υπέρβαση) ερωτικές σχέσεις, μπορεί κανείς να είναι αυτάρκης και να ζει την πολυπλοκότητα αλλά και την χαρά της ζωής, χωρίς τα χημικά ή ηλεκτρονικά υποκατάστατα της.

• Βιωματικές ομάδες εφήβων στο σχολείο
• Βραχείες παρεμβάσεις ανά τμήμα

Ο ρόλος του Κέντρου Πρόληψης είναι να αποτελεί τον δίαυλο μίας διαρκούς ευαισθητοποίησης των τοπικών φορέων, των θεσμών και των στελεχών τους για την ψυχοκοινωνική υγεία. Η παρέμβασή μας έχει σκοπό τον περιορισμό των αρνητικών στάσεων και την υποκίνηση ή τη διευκόλυνση των αναγκαίων αλλαγών σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο καθώς επίσης και τη δικτύωσή μας στην τοπική κοινωνία.

Μέσα από τη διοργάνωση εκδηλώσεων και ημερίδων η ευρύτερη κοινότητα έχει την ευκαιρία να ευαισθητοποιηθεί στη φιλοσοφία της πρόληψης και της προαγωγής της ψυχικής υγείας, να ενημερωθεί για τις δράσεις του «Αργώ», και να συμμετέχει στις πρωτοβουλίες μας μέσα από τη δημιουργία ενός δικτύου εθελοντών.

Επίσης τα ευαισθητοποιημένα άτομα της ευρύτερης κοινότητας, όταν γίνονται δέκτες των ψυχοκοινωνικών δυσκολιών άλλων ατόμων μπορούν να τα παραπέμπουν εγκαίρως στο ΑΡΓΩ.

Ένας από τους βασικούς στόχους της πρόληψης είναι η ενεργοποίηση των πολιτών ώστε να αναλάβουν την ευθύνη που τους αναλογεί στην προώθηση των στόχων της. Μέσα από τη δική τους εκπαίδευση, το δικό τους βίωμα και την προσωπική τους αλλαγή μπορούν να λειτουργήσουν πολλαπλασιαστικά στην κοινότητα τους.
Η προσφορά εθελοντικής εργασίας έχει στόχο:
- την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης κατά τρόπο ενιαίο και επιστημονικά υπεύθυνο.
- την ενθάρρυνση της συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών στην αντιμετώπιση των εξαρτήσεων.
- μέσα από τον τρόπο λειτουργίας και δράσης των εθελοντικών ομάδων η θεωρία γίνεται πράξη και η πρόληψη ως έννοια λαμβάνει μορφή, γίνεται ορατή και κατανοητή στην κοινότητα.
Τέλος, ο εθελοντισμός, καλλιεργεί τη συμπόνια και την αλληλεγγύη για τους συνανθρώπους που υποφέρουν και ανδρώνει αυτούς που μπορούν να τους στηρίζουν.